Cinsel sağlık, genel sağlığımızın önemli bir parçasıdır ve yaşam kalitemizi etkileyebilir. Cinsel sağlığın korunması, fiziksel ve duygusal olarak iyi oluşumuzu destekler. Hem fiziksel, hem psikolojik ve hem de ilişkileri etkileyen boyutları vardır.

Fiziksel Sağlık: Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH) ve bunlardan korunmak cinsel sağlığın en önemli kısmını oluşturur. Düzenli cinsel sağlık kontrolleri ve etkili korunma yöntemleri ile bu hastalıklardan korunmak ve  erken teşhis ile tedavi sağlanabilir.

Duygusal ve Psikolojik Sağlık: Cinsel sağlık, sağlıklı bir cinsel yaşamın psikolojik iyi oluşa katkıda bulunduğu bilinmektedir. Aynı zamanda cinsel problemlerin, stresin ve depresyonun azalmasına yardımcı olabilir.

İlişki Kalitesi: Partnerler arasındaki sağlıklı cinsel yaşam, ilişkinin kalitesini artırabilir. İletişim, saygı ve anlayış, cinsel sağlığın olumlu bir şekilde etkilenmesine yardımcı olabilir.

CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar, seksüel ilişki ile bulaşan bakteri, virüs, mantar ve parazitlerin neden olduğu; her yıl milyonlarca kadın ve erkeği etkileyen hastalık gurubunu tanımlamaktadır.

Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre;

Her gün 1 milyondan fazla cinsel yolla bulaşan hastalık bulaşı yaşanmaktadır (Büyük çoğunluğu asemptomatiktir)

15-49 yaş arası 500 milyondan fazla insanda Genital Herpes enfeksiyonu bulunmaktadır

Her yıl 311 binden fazla rahim ağzı kanserine ( Serviks kanseri) bağlı ölüm, HPV enfeksiyonu ile ilişkilidir

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, doğrudan cinsel sağlık ve doğurganlık sağlığını etkilemekte; infertilite /kısırlık, kanserler, doğum komplikasyonları ve HIV /AIDS riskini artırmaktadır

Gün geçtikçe artan ilaç direnci, cinsel yolla bulaşan hastalıkların gerek toplumsal, gerekse mali yükünün önünde önemli bir tehdit olmaya devam etmektedir

Cinsel yolla bulaşan hastalıklara neden olduğu bilinen otuzdan fazla bakteri, virüs ve parazit türü; vajinal, anal ya da oral yolla bulaşmaktadır. Bazı cinsel yolla bulaşan hastalık türleri ise anneden bebeğe gebelik, doğum ya da emzirme sırasında bulaşabilmektedir. En yaygın karşılaşılan 8 patojen/hastalık cinsel yolla bulaşan hastalık nedenini oluşturmaktadır. Bu hastalıkların 4 tanesi hali hazırda tedavi edilebilmektedir (Sifilis, Gonore, Klamidya ve Trikomonas). 4 tanesi ise tedavi edilemeyen viral infeksiyonlardır ( Hepatit B, Herpes simpleks virüsü (HSV), HIV ve human papilloma virüsü (HPV)).

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklardan Korunma

Bilinçli ve güvenli seksüel ilişki, korunmanın temelini oluşturmaktadır. Doğru ve sürekli kullanıldığında kondom, bilinen en etkili korunma yöntemidir (Uyarı: Genital organların dışında da ülser/yara oluşturan cinsel yolla bulaşan hastalık etkenleri için etkisizdir).

Hepatit B ve HPV için güvenli ve etkili aşılar bulunmaktadır. 2020 yılı itibarıyla 111 ülkede HPV aşısı rutin aşılama programına dahil edilmiştir.

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklarda Tanı

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar sıklıkla asemptomatiktir. Kan-idrar testleri ve yara yeri örneklemesi yapılabilir. Kesin tanı için moleküler testler bir çok gelişmiş ülkede yapılabilmektedir.